ترمیم و درمان دندان های شکسته یا ترک خورده

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است دندان شما شکسته یا ترک خورده باشد. ممکن است درد داشته باشید یا نداشته باشید در هر صورت خبر خوب این است که این نوع آسیب دندان اغلب قابل درمان است.

در این مقاله می‏توانید تفاوت دندان‏های خرد شده، ترک خورده و شکسته را بخوانید. ما همچنین گزینه‏های درمانی این مشکلات را به شما می‏گوییم. در مورد دندان ترک خورده جلو چه باید بکنید؟ و آیا می‏توان دندان شکسته را درمان کرد؟ برای جواب به این سوالات، ادامه مقاله را بخوانید.

فهرست مطالب

1. انواع مختلف آسیب به دندان
2. دندان خرد شده

• با دندان خرد شده چه باید کرد؟
• درمان دندان خرد شده

3. دندان ترک خورده

• درمان دندان ترک خورده

4. دندان شکسته

• در صورت شکستن دندان چه باید کرد؟
• درمان دندان شکسته

5. درمان دندانپزشکی

• هزینه درمان دندان

6. جلوگیری از آسیب دیدگی دندان
7. جایگزین دندان آسیب دیده

انواع مختلف آسیب دندان

آیا می‎دانید مینای دندان قوی‎ترین بافت بدن (حتی سخت‎تر از استخوان‏ها) شما است؟ مواردی وجود دارند که باعث شکستگی، خرد شدن و ترک دندان می‎شوند که عبارتند از:

• جویدن چیزی سخت مانند یخ، آجیل یا آب نبات
• گاز گرفتن غیرمنتظره چیزی سخت مانند هسته زیتون
• استفاده از دندان برای مواردی که نباید این‎کار را کرد (مانند باز کردن بطری یا برش نخ)
• ضربه به صورت یا دهان
• سقوط و حوادث دیگر
• پوسیدگی زمینه‎ای که باعث ضعیف شدن دندان‎ها می‎شود.
• فرسایش مینای دندان به‎خاطر غذاها و نوشیدنی‎های اسیدی
• پرکردگی‏های قدیمی که دیگر از دندان باقی‎مانده حمایت نمی‎کنند.

در مواردی که مینای دندان از قبل ضعیف شده و یا دندان در زیر سطح آن پوسیده شده باشد؛ نسبت به بقیه موارد، بیش‎تر در معرض آسیب است.

گزینه‏های درمانی برای آسیب دیدگی دندان شما به میزان جدی بودن آن بستگی دارد. درمان یک دندان با شکستگی کوچک، ساده است. در بعضی مواقع هم ممکن است مجبور باشید دندان شکسته خود را بکشید.

هر آسیبی که به دندان شما وارد شود؛ حتی اگر دردی هم نداشته باشید، مهم است که هر چه سریع‎تر به دندانپزشکی بروید. زیرا اگر درمان نشود، ممکن است دندان آسیب بیش‎تری ببیند.

دندان خرد شده

خرد شدگی‎های دندان زیاد هستند. این خردشدگی‎ها می‎توانند بسیار سطحی تا بسیار عمیق باشند. اگر مینای دندان خرد شود، درد ندارید اما اگر به عصب داخل دندان رسیده باشد، بسیار خطرناک است.

چهار دلیل اصلی برای ثابت کردن این‎که دندان شما خرد شده است، وجود دارد:

• باعث درد شما می‏شود.
• یک سطح تیز باقی می‎ماند که ممکن است بافت نرم دهان شما را زخمی کند.
• لایه نرم‎تر (عاج داخل دندان شما) در معرض خطر پوسیدگی قرار دارد.
• شما از شکل ظاهری دندان خوشتان نمی‏آید.

با دندان خرد شده چه باید کرد؟

اگر تکه‏ای از دندان شما خرد شد و هنوز آن تکه را دارید، در شیر بگذارید و هر چه زودتر به دندانپزشکی بروید. ممکن است دندانپزشک بتواند آن‎را با چسب به دندان شما بچسباند.

اگر نتوانستید تکه دندان خود را پیدا کنید، نگران نباشید چون روش‎های دیگری برای درمان آن وجود دارد.

درمان دندان خرد شده

ممکن است برای خرد شدگی‎های کوچک، درمان لازم نباشد. اگر سطح دندان تیز باشد، احتمالا دندانپزشک آن‎را صاف می‎کند تا قسمتی از داخل دهان شما بریده نشود.

اگر خرد شدگی بزرگ باشد؛ ممکن است دندان را با مواد پر کننده، دوباره به شکل اول خود دربیاورند. به این نوع درمان باندینگ گفته می‎شود. این کار با استفاده از یک ماده کامپوزیتی به رنگ دندان یا آمالگام نقره انجام می‏شود.

اتصال دندان، به بیهوشی نیاز ندارد. دندانپزشک با استفاده از ژل سطح دندان را صاف کرده سپس چسب می‎زند. مواد اتصال را وصل و آن‎را به شکل مورد نظر قالب کرده با اشعه ماوراء بنفش آن‎را سفت می‎کند.

اگر دندان جلو خرد شده باشد، ممکن است به‎خاطر زیبایی بخواهید آن‎را درمان کنید. اگر خردشدگی بزرگ باشد، می‏توانید از روکش یا تاج استفاده کنید.

اگر دندان مولر خرد شده باشد و درد نکند، می‎توان آن‎را درمان نکرد اما بهتر است بررسی کنید که خرد شدگی به چه مقدار از قسمت داخلی دندان رسیده است؟ عاج دندان راحت‎تر از مینای دندان خراب می‎شود و اگر آسیب ببیند، به درمان پیچیده‎ای نیاز دارد.

دندان‎های ترک خورده

درجه‎های مختلفی وجود دارد که مشخص می‎کند دندان‎ها ترک خورده یا شکسته شده‎اند:

• ترک‎های جزئی: این ترک‎ها فقط مینای دندان را تحت تأثیر قرار می‏دهند پس درد ندارند. درمانی برای آن لازم نیست فقط ممکن است دندانپزشک سطح آن‎را صاف کند.
• دندان ترک خورده: ترک از سطح ابتدایی دندان به سمت ریشه گسترش پیدا می‎کند.
• دندان خرد شده: وقتی دندان از وسط (به‏صورت عمودی) شکسته شود، خیلی دردآور است. یک دندان مولر (با بیش از یک ریشه) خرد شده ممکن است تا حدی درمان شود.
• شکستگی عمودی ریشه: در این‎جا ترک از ریشه شروع می‎شود و به سطح بیرونی دندان می‎رسد. این ترک‎ها باعث التهاب و عفونت دردناک در اطراف دندان می‎شوند.

درمان دندان ترک خورده

اگر زود متوجه ترک دندان خود شوید، می‎توان آن‏را درمان کرد مثلاً می‎توان ترک را پر کرد. اگر ترک تاج دندان درمان نشود، به‎راحتی گسترش پیدا می‎کند.

اگر به‎خاطر شکستگی؛ پالپ دندان آسیب ببیند، ممکن است قبل از پر شدن به درمان کانال ریشه (عصب کشی) نیاز داشته باشد.

اگر ترک درمان نشود، به شکاف تبدیل می‎شود. اگر کل ریشه دندان خراب شود، دندان باید کشیده شود اما اگر حتی یک ریشه سالم باقی بماند، ممکن است درمان کانال ریشه (عصب کشی) انجام شود.

کشیدن دندان معمولاً تنها راه درمان است.

دندان شکسته

وقتی قسمت زیادی از دندان شکسته می‎شود، ممکن است اعصاب پالپ دندان ظاهر شود و خیلی دردآور باشد یا حتی داخل دندان شما خونریزی کند.

اگر دندانتان شکسته و درد ندارید، به این معنی نیست که مشکلی وجود ندارد چون ممکن است دندان به قدری خراب شده باشد که اعصاب آن از بین رفته باشد. اگر شکستگی درمان نشود، عفونت از راه ریشه دندان وارد لثه شده و باعث آبسه می‎شود.

شکستگی به‏خاطر پوسیدگی دندان، بیش‌تر برای دندان عقل و دندان‎های عقب اتفاق می‎افتد چون تمیز کردن آن‎ها سخت است. اگر دندان عقل یا دندان مولر شما شکسته باشد، دندانپزشک آن‏را معاینه و درمان مناسب (ترمیم یا کشیدن) را پیشنهاد می‎کند.

در صورت شکستن دندان چه باید کرد؟

مانند دندان خرد شده، دندان شکسته را در شیر بگذارید. دندانپزشک ممکن است بتواند آن‎را ترمیم کند اما اگر پوسیدگی زیاد باشد، به درمان دیگری نیاز دارید.

شما نمی‎توانید دندان شکسته را در خانه درمان کنید. تا زمانی‎که به دندانپزشکی می‎روید، روی آن قسمت غذا نخورید یا غذاهای نرم بخورید. اگر نگران لبه تیز آن هستید چون ممکن است زبان یا دهانتان را ببرد، با موم دندان یا آدامس بدون قند روی آن‏را بپوشانید.

ترمیم و درمان دندان شکسته

همانطور که قبلا گفته شد، شما نمی‏توانید یک دندان شکسته را در خانه درمان کنید. اگر دندان‎های جلو شکسته شوند، با کامپوزیت یا روکش دندان درمان می‎شوند. در این روش یک پوشش نازک به قسمت جلو دندان زده می‎شود تا زیبایی ظاهر آن برگردد. اگر آسیب زیاد باشد، درمان تاج مناسب‎تر است.

اگر قسمتی از دندان عقب شما که غذا را می‎جوید شکسته باشد احتمالاً درد زیادی ندارید زیرا از پالپ محافظت می‎شود. دندانپزشک ممکن است ناحیه شکسته را روکش سرامیکی کند.

این نوع درمان، چیزی میان درمان پرکردن و تاج است. آن‎ها فقط بخشی از سطح دندان را می‎پوشانند. آن‎ها در آزمایشگاه ساخته می‎شوند اما مانند تاج کارایی دارند.

تاج‎ها بیش‎تر برای ترمیم دندان‎های پوسیده عقب استفاده می‎شود چون ساختار اصلی آن آنقدر قوی نیست که فشار گاز گرفتن را تحمل کند.

در مواردی که آسیب یا پوسیدگی دندان زیاد است؛ تنها راه درمان، کشیدن دندان است. کشیدن دندان شکسته سخت‎تر از کشیدن معمولی است چون ممکن است دندان حین کشیده شدن بیش‎تر خرد و شکسته شود.

درمان دندانپزشکی

اگر دندان شما شکسته یا ترک خورده و درد زیادی دارید، یک قرار اورژانسی با دندانپزشک خود بگذارید. می‎توانید در اینجا اطلاعات بیش‎تری در مورد شرایط اورژانسی دندانپزشکی بخوانید. در این فاصله، یک داروی مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن بخورید تا درد شما کم شود.

اگر دندان خرد شده، ترک خورده یا شکسته بدون درد دارید، به دندانپزشکی بروید چون ممکن است برای جلوگیری از عفونت به درمان نیاز داشته باشید.

لبه‎های تیز دندان را با آدامس بدون قند یا موم دندان بپوشانید تا آسیب کم‎تری به داخل دهان شما وارد شود. قبل از رفتن به دندانپزشکی غذای نرم بخورید.

جلوگیری از آسیب‏دیدگی دندان‎ها

اگر شما یا فرزندتان ورزش‎های تماسی مانند هاکی یا راگبی انجام می‎دهید، بهتر است از محافظ دهان استفاده کنید. محافظ دهان در فروشگاه‎های لوازم ورزشی و داروخانه‎ها فروخته می‎شود و محافظت کمی دارد.

محافظ دهانی که دندانپزشک شما آن‎را نصب کند، تناسب و محافظت بهتری دارد. البته هزینه آن‎ها زیاد است و با رشد کودک باید عوض شوند. برای اطلاعات بیشتر، اینجا را بخوانید.

نمی‎توانید از وقوع حادثه جلوگیری کنید اما می‏توانید از دندان‎های خود مراقبت کنید تا مینای دندان شما سالم بماند. راه‎های حفظ سلامت دندان عبارتند از:

• یک روال بهداشتی روزانه داشته باشید.
• بعد از مسواک زدن، دهان را با آب نشویید چون فلوراید (تقویت کننده مینای دندان) آن شسته می‎شود.
• زیاد میان وعده‎های شیرین نخورید. به‏‎جای آن از سبزیجات خام و آجیل‎های بدون نمک استفاده کنید.
• نوشابه را با نی بنوشید تا قند و اسید آن روی دندان باقی نماند.
• بعد از خوردن و آشامیدن، آدامس‏های بدون قند بجوید تا اسید دهان شما خنثی شود.

جایگزینی دندان آسیب دیده

اگر به دلیل آسیب‎دیدگی؛ مجبورید دندان خود را بکشید، ناراحت نباشید چون روش‎های مختلفی وجود دارد که می‎توانید جایگزین آن کنید.

دندان مصنوعی (دندان‎های کاذب) ارزان‎ترین نوع درمان است. دندان‎های مصنوعی به یک صفحه اکریلیک وصل هستند که در اطراف دندان‎های دیگر قرار می‏گیرند.

بریج یک درمان دائمی برای پر کردن فاصله بین دو دندان سالم است. دندان مصنوعی با استفاده از درپوش به دو دندان همسایه ثابت می‏شوند. درمان بریج 5 تا 10 سال ماندگاری دارند.

ممکن است شما به فکر کاشت دندان باشید. این دندان‎ها وارد فک شما می‎شوند. این یک درمان قوی، ماندگار و البته پر هزینه است.

به یاد داشته باشید که انجام معاینات منظم دندانپزشکی در واقع بهترین راه برای شناسایی و درمان به موقع هرگونه مشکل است در نتیجه نیاز به کشیدن و جایگزینی دندان را کم‎تر می‎کند.

dentaly.org