واژه نامه
در این بخش برای آشنایی بیشتر بیماران و مراجعه کنندگان گرامی تعدادی از کلمات پرکاربرد دندانپزشکی همراه معانی آنها قرار داده شده است.
الف
فارسی |
انگلیسی |
توضیحات |
|---|---|---|
| آبسه | Abscess | التهاب عفونی لثه و یا دیگر مخاط دهانی |
| آبسه پریودنتال | عفونتی که در پاکت لثه ایجاد شده و می‌تواند باعث از بین رفتن بافت نرم لثه و استخوان حمایت کننده دندانی شود | |
| آپکس | Apex | انتهای ریشه دندان |
| آپیسکتومی | Apicoectomy | حذف انتهای ریشه دندان |
| آسپتیک | Asepsis | عدم وجود میکروارگانیسم‌ها مانند میکروی، باکتری، ویروس و… |
| آفت | A canker sore | زخم آفتی نوعی زخم دهانی دردناک و شایع‌ترین نوع آنها است. این زخم در داخل دهان یا سطح داخلی لب‌ها و به رنگ سفید مایل به زرد با بافت نرم و ملتهب قرمز در اطراف آن دیده می‌شوند.
زخم آفتی دراصل یک تاول است که بدلیل ترکیدن سریع، امکان دیدن پوسته روی آن وجود نداشته و اغلب پس از ترکیدن پوسته زیر آن دیده می‌شود. |
| آلوئول | Alveolus | حفره یا سوکت داخل استخوان آلوئولار که ریشه دندان‌ها در آن قرار دارد. |
| آمالگام | Amalgam | یک آلیاژ فلزی برای پر کردن دندان‌ها. قدیمی‌ترین و سخت‌ترین ماده پرکننده دندان‌های عقبی که از فلزات نقره، مس، قلع و جیوه تشکیل شده است. |
| آنالژزی | Analgesia | بی‌حسی، عدم حس درد بدون بیهوشی |
| آنتریور | Anterior | عضو یا بخشی از یک عضو که در سمت جلوی بدن قرار گرفته است. |
| آنستزی | Anesthesia | هوش‌بری، به دو صورت محدود یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. در حالت محدود، هشیاری مریض حفظ شده، اما درد کاملا از بین می‌رود. در حالت بیهوشی عمومی بیمار به سطح عمیقی از بیهوشی رفته که نه در را حس می‌کند و نه متوجه اتفاقات اطراف خود می‌شود. |
| اباتمنت | Abutment | قسمتی از ایمپلنت که دندان مصنوعی یا بریج روی آن قرار می‌گیرد. |
| ابریژن | Abrasion | ساییدگی و از بین رفتن ساختمان دندان، در اثر موارد خارجی (غیر از جویدن)، مثل نگه‌داشتن چیزی بین دندان‌ها، مسواک و نخ دندان کشیدن نادرست، استفاده از خلال دندان و همچنین درآوردن و جاگذاری دوباره دستگاه‌های دهانی بطور مکرر. |
| اتریشن | Attrition | از بین رفتن دندان در اثر عوامل داخلی مانند جویدن یا دندان قروچه. |
| اروژن | Erosion | از بین رفتن ساختمان دندان در اثر مواد شیمیایی مانند اسیدهای موجود در مواد غذایی و نوشیدنی‌ها |
| استخوان آلوئول | Alveolar bone | قسمتی از استخوان فک که اطراف ریشه‌های دندان‌ها را می‌پوشاند. |
| استوماتیت | Stomatitis | استوماتیت التهاب فراگیر دهان (مانند مخاط دهان، لب‌ها، زبان و کام) که به دو نوع اصلی استوماتیت هرپسی حاد و استوماتیت آفتی یا همان زخم دهان تقسیم می‌شود. آماس دهان می‌تواند نشان دهنده یک اختلال زمینه‌ای جدی باشد. |
| اف آر سی | Fiber-Reinforced Composite | کامپوزیت تقویت شده با فیبر. از این روش برای ساخت بریج با هزینه کمتر و سرعت بیشتر استفاده می‌شود. |
| اکلوزال | Occlusal | سطوح جوندگی دندان‌های آسیاب فک بالا و پایین که هنگام گاز گرفتن روی هم قرار می‌گیرند. |
| انجمن دندانپزشکی | Dental Society | یک تشکل رسمی که عده‌ای از متخصصین دندانپزشکی و حرفه‌های مرتبط برای رسیدن به اهداف جمعی تشکیل می‌دهند. |
| انسیزال | Incisal | نوک برنده چهار دندان پیشین فک بالایی و پایینی |
| انکیلوز | Ankylosis | جوش خوردن و اتصال دو بافت سخت بدن مانند دندان و استخوان. دندان‌هایی که انکیلوز شده باشند، از دندان‌های دیگر کمتر رشد کرده و کوتاهتر هستند. |
| اندودنتیکس | Endodontics | رشته در دندانپزشکی که به مطالعه ریشه دندان و درمان آن می‌پردازد. |
| اندودنتیست | Endodontist | متخصص ریشه دندان |
| اوربایت | Over Bite | میزان هم پوشانی عمودی دندان‌ها هنگام روی هم قرار گرفتن آنها. در عالت عادی دندان‌های بالایی باید حدود 1 میلی‌متر روی دندان‌های پایینی را بپوشانند. زمانیکه اوربایت بیشتر از 1 میلی‌متر باشد شخص احتمالا به درمان نیاز دارد. |
| اورجت | Overjet | میزان هم‌پوشانی افقی دندان‌ها هنگام روی هم قرار گرفتن آنها. در حالت عادی دندان‌های بالایی باید 1 میلی‌متر جلوتر از دندان‌های پایینی باشند. زمانیکه اورجت خیلی بیشتر از 1 میلی‌متر باشد شخص احتمالا به درمان نیاز دارد. |
| اُوردنچر | Overdenture | نوعی پروتز یا دست دندان که درون دهان روی تعدادی پایه قرار می‌گیرند. این پایه‌ها می‌توانند دندان‌های بیمار بوده که عصبکشی شده و کوتاه شده اند یا ایمپلنت کاشتنی باشند. اوردنچر توسط بیمار قابل برداشت و شست‌وشو است. |
| اورهنگ | Overhang | اورهنگ زمانی ایجاد می‌شود که دندانپزشک به اشتبه مقدار بیش از حد مواد پر کردنی داخل حفره دندان ریخته و پرکردگی ناهمگون و دندان برآمده می‌شود. این مشکل ممکن است عواقب بدی در پی داشته باشد. |
ب تا شین
فارسی |
انگلیسی |
توضیحات |
|---|---|---|
| بازسازی تاج | Build-up | |
| باکال | Buccal | عضو یا بخشی از عضو که وابسته به گونه و در اطراف دهان وجود دارد. |
| بای‌کاسپید | Bicuspid | دندانی که دو سطح برآمدگی جونده داشته باشد، آسیاب کوچک یا پرمولر |
| بایت‌وینگ | Bitewing | نوعی رادیوگرافی که در آن تاج دندان‌ها در هنگام بسته بودن بررسی شده و مهمترین کاربرد آن بررسی پوسیدگی بین دندانی و لبه استخوان آلوئول است. |
| بریج | Bridge | نوعی پروتز دندانی ثابت که جایگزین یک یا چند دندان از دست رفته می‌شود. جنس این پروتز معمولا چینی و فلز بوده و روی ایمپلنت یا دندان‌های کناری نصب می‌شود. |
| بلیچینگ | Bleaching | سفید کردن دندان. این کار ممکن است توسط دندانپزشک یا با روش‌های خاصی در خانه انجام گیرد. |
| بی‌حسی | Anesthetic | ماده‌ای که بطور موقت حس را از بین می‌برد. |
| بیلدآپ | Buildup | بازسازی تاج دندانی که بر اثر پوسیدگی، شکستگی یا موارد دیگر از بین رفته، به کمک مواد ترمیمی یا روش‌های دیگر. پس از بیلدآپ روی دندان کراون گذاشته می‌شود. |
| بیوپسی | Biopsy | نمونه‌برداری از بافت زنده برای ارزیابی بافت شناسی. نمونه‌برداری ممکن است توسط سوزن به میزان خیلی کم و یا با برداشت بخش بزرگی از یک ناحیه با انجام جراحی انجام گیرد. |
| پاکت پریودنتال | Periodontal Pocket | هنگامیکه بیماری لثه به مراحل پیشرفته می‌رسد، حفره طبیعی لثه اطراف دندان که باید عمقی بین 0 تا 1 میلی‌متر داشته باشد، عمیق می‌شود. این مسئله نشان‌دهنده تخریب اتصال بین لثه و دندان و یا تخریب استخوان اطراف دندان است. |
| پالاتال | Palatal | نوع، تعداد، چیدمان و شماره دندان‌های مختلف فک بالا و پایین |
| پریو | Perio | مخفف پریودنتال و پریودنتیکس، گرفته شده از کلمه یونانی «پری» به مفهوم اطراف، پیرامون |
| پریودنتال | Periodontal | مربوط به بافت‌های اطرف دندان |
| بیماری پریودنتال | بیماری لثه ناشی از تجمع تارتار روی خط لثه که باعث جدا شدن لثه از دندان و آسیب به لثه و استخوان فک می‌شود. | |
| ژنژیویت | مراحل ابتدایی بیماری پریودنتال که فقط التهاب لثه وجود داشته و با رعایت بهداشت دهان و دندان و جرمگیری مناسب درمان می‌شود. | |
| پریودنتیت | مراحل پیشرفته بیماری پریودنتال که در صورت عدم درمان پس از ژنژیویت ایجاد می‌شود. | |
| پریودنتیکس | تخصص لثه، شاخه ای از علم دندانپزشکی که به مطالعه بیماری‌های لثه می‌پردازد | |
| پریودنتیست | متخصص لثه | |
| پستریور | Posterior | عضو یا بخشی از عضو که در قسمت عقب بدن قرار گرفته باشد. |
| درمان ریشه دندان | RCT | عصبکشی، یا درمان ریشه زمانی نیاز پیدا می‌کند که پوسیدگی به ریشه‌های دندان رسیده باشد. |
| دنتیشن | Dentition | نوع، تعداد، چیدمان و شماره دندان‌های مختلف فک بالا و پایین |
| دیستال | Distal | بخش یا عضوی که در امتداد قوس دهانی و دور از خط میانی صورت باشد.
مخالف «مزیال» |
| روت کانال | Root Canal | ریشه دندان که در لثه و استخوان فک قرار دارد |
| زائده آلوئولی | Alveolar Process | استخوان بخش منحنی فک که دندان‌های پایینی در ان ریشه دارند. |
صاد تا ی
فارسی |
انگلیسی |
توضیحات |
|---|---|---|
| فلیپر | Flipper | یک پروتز متحرک موقتی که در طمان انتظار برای آماده شدن پروتز دائمی استفاده می‌شود. در برخی حالات از این پروتز بجای ایمپلنت و بریج بطور دائمی برای تک دندان استفاده می‌شود. |
| فیلینگ | Dental Filling | پرکردن دندان، ترمیم تاج دندان، جایگزین کردن مواد مصنوعی بجای بافت میانی دندان |
| قدامی | Anterior | جلویی، روبه جلو |
| کامپوزیت | Composite, White Filling | ترمیم همرنگ دندان، نوعی از مواد پرکردگی دندان که برای ترمیم تاج یا چسباندن استفاده شده و همرنگ دندان است. |
| کراس بایت | Cross-Bite | بایت یا گاز زدن معکوس، به حالتی گفته می‌شود که چند دندان یا کل فک بطور معکوس روی هم قرار بگیرند. به این صورت که هنگام بسته شدن فک، دندان‌های فک پایینی جلوتر از دندان‌های فک بالایی باشند. |
| گامی استایل | Gummy Smile | لبخند لثه‌ای، دیده شدن لثه هنگام لبخند زدن، این حالت در موارد خفیف جذاب است، اما در موارد شدید باید از طریق جراحی زیبایی لثه یا فک درمان شود. همینطور ارتودنسی در زمان رشد نیز می‌تواند کمک کننده باشد. |
| لبیال | Labial | وابسته به لب، رباط متصل کننده لب و لثه |
| لینگوال | Lingual | بخش یا عضوی که مربوط یا وابسته به زبان است |
| مزیال | Mesial | بخش یا عضوی که در امتداد قوس دهانی و نزدیک به خط میانی صورت قرار دارد. |
