دندان زرد: دلایل، پیشگیری و درمان

آیا از زیبایی دندان‌ زرد خود ناراضی هستند؟ آیا به این فکر می‌کنید که چرا با آن‌که هر روز دندان‌های خود را مسواک می‌زنید، باز هم رنگ دندان‌های شما زرد است؟ طبیعی است که شما به فکر زیبایی لبخند خود باشید ولی باید بدانید که زردی دندان‌ یا سفیدی آن لزوماً نشان دهنده سلامتی دهان و دندان نیستند.

عوامل زیادی بر تغییر رنگ دندان‌های شما تاثیر دارند که بعضی از آن ها تحت کنترل و برخی دیگر غیرقابل کنترل هستند.

در ادامه به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد.

1. علت زرد شدن دندان‌ها چیست؟
2. چگونه دندان‌های زرد خود را سفید کنیم؟
3. چه عواملی باعث زرد شدن دندان در کودکان می‌شود؟
4. راه‌های طبیعی سفید کردن دندان‌های زرد چیست؟
5. دندان‌ها بصورت طبیعی چه رنگی دارند؟
6. زرد شدن دندان‌ها پس از ارتودنسی

می‌خواهیم با آموزش عواملی که باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود و راه‌‌های طبیعی و شیمیایی که برای سفیدی دندان وجود دارد، به شما کمک کنیم تا به بهترین راه حل برای رسیدن به زیبایی لبخند خود برسید.

 باورهای مختلف در مورد دندان زرد شده

باورهای زیادی در مورد زردی و سفیدی دندان وجود دارد که همیشه همه آن ها حقیقت ندارند. این باورها شامل موارد زیر هستند:

باور اول: رنگ طبیعی دندان‌ها سفید و روشن است.

افراد کمی وجود دارند که رنگ دندان‌های آنها کاملا سفید باشد. اتفاقا کاملا سفید بودن دندان‌ها غیر طبیعی است. جالب است بدانید که رنگ طبیعی دندان‌های ما زرد یا خاکستری رنگ است.

برای درک بهتر دلیل این موضوع بهتر است نگاهی به آناتومی دندان داشته باشیم.  مینای دندان (لایه آبی متمایل به سفید رنگ در قسمت بیرونی دندان)، یک ماده نمیه شفاف بوده و ظاهر سفید دندان‌ها را فراهم می‌کند. این مسئله باعث نمایان شدن لایه زیرین آن یعنی دنتین می‌شود. رنگ دنتین زرد تیره است. همین عامل باعث می‌شود دندان ظاهری غیرسفید داشته باشد.

پس اگر هر روز از مسواک و نخ دندان استفاده می‌کنید ولی دندان‌های شما همچنان زرد است بخاطر ضخامت کم مینای دندان شماست.

باور دوم: دندان‌ زرد ناسالم است.

این یک افسانه است که توسط شرکت‌هایی که لبخندهای هالیوودی را تبلیغ می‌کنند، برای درآمدزایی بیشتر ساخته شده است. اگر چه رسوبات زیاد زرد رنگ نشان دهنده دندان‌های سالم نیست اما وجود سایه زرد رنگ در دندان‌های تمیز و سالم کاملا طبیعی است.

اگرچه روش‌های سفید کردن دندان‌ها باعث زیباتر شدن و سفید شدن رنگ دندان‌ها می‌شوند، ولی اگر از این روش‌ها زیاد استفاده کنید، دندان‌های شما ضعیف شده و باعث می‌شود مینای دندان شما از بین برود.

باور سوم: ارتودنسی، باعث زردی دندان می‌شود.

برخی از افراد پس از ارتودنسی، با دندان‌های زردرنگ مواجه می‌شوند، ولی سیم‌های ارتودنسی به تنهایی مقصر ایجاد این شرایط نیستند. باکتری‌ها می‌توانند به آسانی در اطراف سیم‌های ارتودنسی رشد کنند، بنابراین پس از ارتودنسی باید هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بیشتر دقت کرد. اگر در این مدت زمان بهداشت دهان و دندانتان را به خوبی حفظ کنید، پس از ارتودنسی دیگر با دندان‌های زرد مواجه نخواهید شد.

اگر نگران زرد شدن دندان‌هایتان بوسیله ارتودنسی ثابت هستید، می‌توانید از انواع دیگر ارتودنسی استفاده کنید. ارتودنسی مخفی (یا سیم‌های لینگوال) پشت دندان‌هایتان مخفی شده پس هر اثری که بگذارند، پشت دندان‌های شما خواهد بود. علاوه بر آن ارتودنسی متحرک یا نامرئی قابل برداشتن بوده و شما می‌توانید بطور عادی دندان‌هایتان را تمیز کنید. به علاوه آیا می‌دانستید که استفاده از ارتودنسی رنگی می‌تواند روی رنگ دندان‌های شما تاثیر بگذارد؟

در مقاله «ارتودنسی رنگی» می‌توانید اطلاعات بیشتری درمورد این نوع از ارتودنسی بخوانید.

دلایل زرد شدن رنگ دندان‌ها:

1.سیگار و مواد مخدر

به دلیل وجود نیکوتین و مواد شیمیایی دیگر در دود سیگار و ورود آن به منافذ مینای دندان، رنگ طبیعی مینا از بین می‌رود. تحقیقی که در سال 2005 انجام شد، نشان داد که دندان‎های 28٪ از افراد سیگاری زرد است که باعث می‎شود آن ها از وضعیت دندان های خود ناراضی باشند سیگارهای الکترونیکی ممکن است دندان‌ها را به همان اندازه زرد نکند اما به دلیل آن‌که مانند سیگار نیکوتین دارد؛ هنگام مخلوط شدن با اکسیژن، دندان را زرد می‌کند. همچنین مواد مخدر تاثیرات دیگری نیز روی سلامت دهان و دندان دارد که برای مثال می‌توان از بیماری لثه یا پریودنتال نام برد.

2.بهداشت نامناسب دهان و دندان

اگر جرم زرد رنگی روی دندان‌های شما را پوشانده باشد، این نشان دهنده آن است که باکتری های موجود در ذرات مواد غذایی و نوشیدنی به درستی از دندان‌های شما پاک نشده‌اند. با گذشت زمان این جرم‌ها که به آنها پلاک گفته می‌شود سفت شده و فقط به وسیله دندانپزشک از بین می‌روند. این جرم‎ها باعث از بین رفتن زیبایی لبخند، باعث بوی بد دهان و مشکلات دیگر دهان و دندان می‌شوند.

3.رژیم غذایی شما

مطمئنا مواد غذایی که شما مصرف می‌کنید بر رنگ دندان‌های شما تاثیر می‌گذارند. برخی از غذاها با باقی گذاشتن اثر روی دندان‌ها رنگ آنها را تغییر می‌دهند. برای مثال:

• قهوه
• چای
• شراب قرمز
• ادویه کاری
• سس گوجه فرنگی
• سس سویا
• سرکه
• چغندر

غذاها و نوشیدنی‌های دیگری وجود دارند که اسیدهای موجود در آن مینای دندان شما را از بین برده و باعث زردی دندان‌های شما می‌شوند. این غذاها و نوشیدنی‌ها شامل:

• نوشیدنی‌های گازدار (انواع پررنگ آنها می‌تواند روی دندان‌ها اثر رنگی هم بگذارند)
• مرکبات و آب میوه مرکبات
• نوشیدنی‌های ورزشی
• غذاهای قندی
• شیرین کننده‌های مصنوعی
• شراب سفید و نوشیدنی‌های الکلی دیگر

اگر از این غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌کنید؛ بهتر است پس از مصرف این محصولات، دهان خود را با آب بشویید تا اسیدهای آن کمتر شده و آسیب کمتری به دندان‎ها شما وارد شود.

ویدئوی زیر مواد غذایی که باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شوند را نشان می‌دهد:

4.افزایش سن

با افزایش سن به دلیل نازک شدن مینای دندان و نمایان شدن لایه زیرین یعنی دنتین دندان‌های شما زرد می‎شود.

5.ژنتیک

عوامل ژنتیکی می‌تواند بر رنگ دندان و مینای دندان که رنگ دندان‌ها را مشخص می‌کند، تاثیر داشته باشد.

6.بیماری و داروها

برخی از آنتی بیوتیک‌ها مانند آموکسی سیلین و تتراسایکلین می‌توانند باعث زردی دندان (بخصوص در کودکان با سن پایین) شوند. داروهای تجویزی برای آلرژی و فشار خون نیز چنین اثر منفی روی دندان‌ها دارند. برخی از بیماری‌ها (به ویژه بیماری‌های مربوط به کبد) می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان شوند. بیمارانی که تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان هستند امکان تغییر رنگ دندان‌های آن ها وجود دارد.

چگونه از شر دندان زرد شده خلاص شویم؟

روش‌های مختلفی برای از بین بردن رنگ زرد دندان وجود دارد که با توجه به بودجه‌ای که در اختیار دارید، نتیجه‌ای که انتظار دارید و مدت زمان مورد نیاز برای اثرگذاری می‌توانید یکی از آن ها را انتخاب کنید.

1.چگونه دندان‌ زرد شده را تمیز کنیم؟ هر شش ماه برای ویزیت و جرمگیری و اسکیلینگ به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشکتان در این جلسه بوسیله ابزارهای مخصوص تارتار تشکیل شده روی دندان‌هایتان را تمیز کرده و آنها را صیقل می‌دهند تا ظاهری شفافتر پیدا کنند.

2.چگونه دندان‌هایمان را بطور تخصصی سفید کنیم؟ راه‌های زیادی برای سفید کردن تخصصی دندان‌ها توسط متخصص وجود دارد که هزینه و مدت زمان ماندگاری مفاوتی دارند. گرانترین و سریعترین راه استفاده از لیزر است. می‌توانید در این مقاله اطلاعات کاملی درمورد عمل سفید کردن دندان‌ها دریافت کنید.

3.استفاده از روکش: اگر دندان‌های شما شکسته یا کج شده و رنگ آن ها هم زرد است، می‌توانید از روکش دندان استفاده کنید. این لایه‌های نازک بطور مستقیم روی دندان‌های شما قرار می‌گیرند. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد روکش‌های دندانی و انواع آنها این مقاله را مطالعه کنید.

4.با دندان‌های رنگ گرفته چکار کنیم؟ اگر دندان‌هایتان براثر مصرف زیاد قهوه یا مواد غذایی دیگر زرد شده است، برای جلوگیری از پیشرفت این مشکل باید از دندان‌هایتان بیشتر مراقبت کنید. به این معنی که روزی 2 بار مسواک بزنید و یکبار نخ دندان بکشید. از خمیردندان‌های دارای فلوراید استفاده کنید. ازدهانشویه استفاده کنید (نه بلافاصله پس از مسواک زدن). مصرف موادغذایی که روی دندان‌ها لکه ایجاد کرده یا آنها را خراب می‌کنند محدود کرده یا بلافاصله پس از مصرف آنها دهان خود را با آب بشویید.

آیا باید نگران دندان زرد کودکمان باشیم؟

توجه داشته باشید که دندان‌های شیری بطور کلی از دندان‌های دائمی سفیدتر هستند پس اگر اولین دندان‌های دائمی کودکان در مقایسه با دندان‌های شیری کاملا زرد رنگ به نظر می‌رسند تعجب نکنید.

کودک شما ممکن است به دلایلی که قبلا برای بزرگسالان گفته شد مانند رژیم غذایی، بهداشت ضعیف دهان و دندان، عوامل ژنتیکی، داروها و بیماری، دندان‌های زردی داشته باشد. در این مواقع بهتر است همان کارهایی را که برای سفید شدن و سلامت دندان خودتان انجام می‌دهید را برای کودک خود نیز بکار ببرید برای مثال آن ها را وادار کنید که روزانه دو بار مسواک بزنند همچنین می‌توانید میان وعده‌های قندی و غذاهای دیگری که ممکن است باعث آسیب به مینای دندان کودک شما شوند را محدود کنید. اگر با مسواک زدن کودکتان مشکل دارید می‌توانید از مسواک الکتریکی استفاده کنید تا مسواک زدن را برای فرزندتان لذتبخش کنید.

همچنین به طور منظم کودکتان را برای ویزیت 6 ماهه به دندانپزشکی ببرید. تا درصورت بروز مشکل زودتر بتوان آن را برطرف کرد. به یاد داشته باشید که از استفاده از هرگونه مواد سفیدکننده حتی مواد طبیعی روی دندان‌های فرزندتان پرهیز کنید، مگر در صورت تجویز دندانپزشک.

سخن آخر

به دلایل مختلف ( طبیعی/ نازک شدن مینای دندان/تشکیل تارتار) ممکن است دندان‌های ما زرد رنگ به نظر برسند. اگر دندان‌های شما سالم هستند اما می‌خواهید آن ها سفید رنگ باشند، می‌توانید از راه‌های مختلفی مانند سفید کردن دندان یا خمیردندان‌های سفید کننده استفاده کنید اما بدانید که دندان‌های طبیعی ما کاملاً سفید نیستند.

سوالات متداول

چه چیزی باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود؟

دندان‌ها ممکن است به دلایل زیر زرد شوند:

• دخانیات
• رژیم غذایی
• ژنتیک
• سن
• دارو

دندان‌ها به طور طبیعی کمی زرد هستند که این به معنای تمیز و سالم نبودن آنها نیست.

روش‌های طبیعی سفید کردن دندان‌ زرد چیست؟

می‌توانید از مواد زیر برای سفید کردن دندان‌هایتان در خانه استفاده کنید:

• کربن فعال
• روغن نارگیل
• جوش شیرین
• سرکه سیب

البته بهتر است برای ایمنی بیشتر، قبل از استفاده از آن ها از دندانپزشک خود سوال کنید.

 آیا ممکن است دندان‌های من به‌طور طبیعی زرد باشد؟

ممکن است برای شما جالب باشد که بدانید دندان‌های شما بطور طبیعی زرد رنگ هستند. زرد رنگ بودن دندان بدلیل این است که دندان‌های شما عمدتا از ماده زرد رنگی به نام دنتین تشکیل شده که روی آن را ماده‌ای نیمه شفاف به نام مینای دندان تشکیل می‌دهد.به همین دلیل حتی افرادی که بهداشت دهان خود را بطور عالی رعایت می‌کنند، ممکن است دندان‌های زردی داشته باشند.

چه می‌شود اگر کودکم دندان زردی داشته باشد؟

اگر کودک شما دندان‌های زردی دارد شاید این نشان دهنده این است که باید بهداشت دهان و دندان را بهتر رعایت کند. البته به یاد داشته باشید دندان‌های شیری از دندان‌های دائمی سفیدتر هستند.

چرا روی دندان‌هایم لکه‌های زرد وجود دارد؟

وجود لکه یا قسمت‌های تغییر رنگ یافته روی دندان‌هایتان می‌تواند بدلایل زیر اتفاق بیفتد:

• تشکیل نشدن کامل مینای دندان: در صورت وجود این مشکل، دندان‌های آسیب دیده حساس‌تر خواهند بود.
• فلوروز: دریافت بیش از اندازه فلوراید در زمان کودکی
• دمینرال شدن: وجود بیش از اندازه پلاک دندان و عدم رفع آن می‌تواند کلسیم فسفات را که اصلی‌ترین ماده معدنی تشکیل دهنده دندان است حل کند. این اتفاق نیز باعث تغییر رنگ دندان‌ها خواهد شد.

چرا حتی با وجود آن ‎که مسواک می‎زنم باز دندان‌هایم سفید نمی‎شوند؟

بعضی وقت‌ها مسواک زدن به تنهایی برای سفید ماندن دندان‌ها کافی نیست. اگر روزی دوبار دندان‌های خود را مسواک می‌زنید و از نخ دندان استفاده می‌کنید ولی هنوز هم دندان‌های شما زرد است، ممکن است بخاطر رنگ طبیعی دندان‌های شما باشد. رنگ زرد دندان یک نگرانی پزشکی نیست بلکه صرفا مربوط به زیبایی دندان‌ها است. اگر این مشکل گریبان‌گیر شماست می‌توانید از سفید کردن دندان استفاده کنید.

آیا بعد از ارتودنسی، دندان‌هایم زرد می‌شود؟

ارتودنسی دندان‌های شما را زرد نمی‌کند اما اگر درست مسواک نزنید، پلاک روی دندان‌های شما جمع شده و رنگ دندان‌ها را عوض می‌کنند.

چگونه می‌توانم بین دندان‌های خود را سفید نگه دارم؟

برای این کار تنها باید بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید همچنین استفاده از دهانشویه یا مواد سفید کننده حرفه‌ای برای شما می‌تواند مفید باشد.

منبع:

dentaly.rog